چه نوع رگلاتور گازی برای وسایل خانگی مناسب است
رگلاتور گاز خانگی و صنعتی
معمولا رگلاتور خانگی (فشار پایین) رگلاتوری است که فشار گاز خروجی آن کمتر از ۰/۰۷ کیلوگرم بر سانتی متر مربع می باشد و رگلاتور صنعتی (فشار بالا) رگلاتوری است که فشار خروجی آن بیشتر از این مقدار باشد. وسایل گاز سوز خانگی با فشاری در حدود ۰/۰۳ کیلوگرم بر سانتی متر مربع کار می کنند و لذا باید از رگلاتور فشار پایین برای آن ها استفاده نمود.
رگلاتور گاز
رگلاتور گاز وسیله ای است که فشار گاز ورودی به دستگاه های گاز سوز را تقریبا در حد معین ثابت نگه می دارد.
در شبکه گاز شهری، رگلاتور فشار گاز لوله کشی شهری را کاهش داده و در حد نیاز تعیین شده برای مصارف وسایل گاز سوز داخل ساختمان تقریبا ثابت نگه می دارد.
محل نصب رگلاتور
رگلاتورها معمولا بر روی شیر خروجی کپسول گاز و قبل از اتصال شلنگ به وسیله گاز سوز نصب می شود و وظیفه اول آن کاهش فشار خروجی است و وظیفه دوم آن ثابت نگه داشتن فشار در حد مجاز برای وسایل گاز سوز خانگی است.
مکانیسم عملکرد رگلاتورها
رگولاتورها به کمک یک صفحه لاستیکی به نام دیافراگم که در پشت آن یک فنر قرار دارد و توسط یک پیچ کنترل که در پشت فنر تعبیه شده است، دائما در حال فشردن دیافراگم هستند که منجر به کنترل فشار گاز خروجی می گردد.
گازهای سوختنی
گازهای سوختنی به دو دسته گاز مایع (LPG) و گاز طبیعی (Natural Gas) تقسیم بندی می شوند.
گاز مایع
گاز مایع (LPG) یا گازی که در کپسول ها نگهداری می شود و در منازل مورد استفاده قرار می گیرد، از پروپان و بوتان تشکیل شده است. درصد اختلاط بوتان و پروپان در انواع گازهای مایع متفاوت است ولی بطور کلی و تقریبی گاز مایع حاوی ۷۰ درصد بوتان و ۳۰ درصد پروپان است.
نکته
- درصد پروپان و بوتان در گاز مایع بسیار مهم است، در تابستان که هوا گرم است به درصد بوتان و در زمستان به درصد پروپان اضافه می کنند، دلیل این امر آن است که هر چه میزان پروپان بیشتر شود منجر به تبخیر بهتر و جلوگیری از یخ زدگی گاز می شود. به همین دلیل درصد پروپان در گاز مایع بین ۱۰ الی ۵۰ درصد متغییر است.
- گاز مایع از هوا سنگین تر است و در صورت نشت به سمت پایین حرکت می کند.
- ارزش حرارتی گاز مایع بطور متوسط ۱۲۰۰۰ کیلوکالری در متر مکعب در نظر گرفته می شود.
گاز طبیعی
گازهای طبیعی (Natural Gas) به دو دسته گاز ترش (Sour Gas) و گاز شیرین (Sweet Gas) تقسیم بندی می شوند.
گاز ترش
گاز ترش (Sour Gas) گاز طبیعی تصفیه نشده ای است که دارای ناخالصی هایی نظیر H2S , CO2 , N2 , H2O و … می باشد. وجود ترکیبات ذکر شده در گاز باعث پایین آمدن ارزش حرارتی گاز، خوردگی داخلی لوله ها و تجهیزات و در نهایت تاثیرات منفی و زیست محیطی می گردد.
گاز شیرین
گاز شیرین (Sweet Gas) گاز طبیعی تصفیه شده ای است که ترکیبات ناخالص آن در حد مجاز بوده و مشکلات گاز ترش را ندارد.
نحوه انتقال گاز طبیعی به شهر
گاز طبیعی از پالایشگاه به وسیله خطوط فشار قوی (تقریبا ۵۰ الی ۷۰ بار) به سمت ایستگاه تقلیل فشار (CGS : City Gate Station) در ورودی شهر فرستاده می شود و فشار آن به حدود ۱۷ بار کاهش می یابد. که در آن ایستگاه مرکاپتان (بودار کننده) نیز به آن افزوده می شود. و سپس به سمت ایستگاه (TBS : Town Border Station) یا حلقه کمربندی شهر حرکت می کند و در آنجا فشار آن به ۴ بار کاهش یافته و به لوله های داخل شهر انتقال پیدا می کند. و در نهایت از طریق لوله های فرعی و علمک، توسط رگلاتور گاز فشار آن به حدود ۱۷/۸ میلی بار (به اندازه لازم جهت مصارف خانگی) می رسد.
ترکیبات گاز طبیعی
بخش عمده گاز طبیعی (حدود ۸۵ الی ۹۰ درصد) از متان تشکیل شده است و مابقی آن از هیدروکربن هایی دیگر که به ترتیب عبارتند از : (۷ الی ۱۰ درصد) اتان، پروپان، بوتان، پنتان و … تشکیل شده است.
ناخالصی های غیر هیدروکربنی آن عبارتند از : آب، دی اکسید کربن، هیدروژن سولفید و نیتروژن.
گاز طبیعی فشرده
گاز طبیعی فشرده (Compressed Natural Gas) را می توان از طریق خط لوله و یا به صورت مایع شده (LNG) توسط نفتکش حمل نمود. که از CNG می توان در اتومبیل ها به عنوان سوخت استفاده کرد.
نکته
- گاز طبیعی از هوا سبک تر است و لذا در صورت نشت به سمت بالا حرکت می کند.
- بهترین حالت برای اشتعال گاز طبیعی ترکیب نسبت ۱۰ درصد گاز با ۹۰ درصد هوا است.
- برای هر متر مکعب گاز طبیعی به صورت متوسط ۱۰۰۰۰ کیلو کالری ارزش حرارتی در نظر گرفته می شود که در شرایط استاندارد به اندازه ۱ لیتر بنزین است.
- برای اندازه گیری مقدار گاز مصرفی منازل از کنتورهای حجمی یا دیافراگمی استفاده می کنند.
- ۰۰/۰۸/۱۵